Kandi aan het woord: Broerplein goes global

De internationalisering van universitaire opleidingen is een trend die de afgelopen tien jaar is ingezet. In 2005 werd de noodklok geluid: slechts 3,5 procent van de WO-studenten in Nederland kwam uit het buitenland.[i] Inmiddels is de weg omhoog ingezet. De Rijksuniversiteit Groningen stelde zichzelf streefcijfers. Zo moet 50 procent van de studenten straks internationale ervaring opdoen tijdens zijn studie. Maar is dit allemaal wel nodig? Waar komt die drang tot internationalisering vandaan en wat zijn de gevolgen voor de onderwijskwaliteit als straks alles in het Engels gaat?

Nut van internationalisering

Om te beginnen, die eerste vraag: wat is het nut van internationalisering? In een immer globaliserende wereld is de kans groot dat je later in je beroep in aanraking komt met het buitenland. Studenten moeten hierop worden voorbereid, waardoor ze beter op hun plek zullen zijn op een steeds internationalere arbeidsmarkt.  Maar naast een essentieel onderdeel in de opleiding van veel studenten, is het ook een uitwisseling en vergaring van kennis. Een universiteit leidt immers niet alleen op, maar is ook een onderzoeksinstituut en is daarmee een bron van kennis voor de gehele maatschappij. Het belang van internationalisering voor de wetenschap is overzichtelijk te lezen op de site van het Rathenau Instituut.[ii] Uitwisselingscontracten tussen de RUG en buitenlandse universiteiten zullen de banden met die universiteiten aanhalen en zo nieuwe poorten naar kennis en onderzoeksmogelijkheden openen. Het mes snijdt dus aan twee kanten.

Keerzijde van de medaille

Met meer dan tachtig masters en PhD-trajecten en twintig bachelors in het Engels is er aan de RUG een rijk aanbod voor de internationaal georiënteerde student. Tegenwoordig is het van belang dat een student academisch Engels onder de knie heeft. Op veel vakgebieden wordt al voornamelijk in het Engels gepubliceerd. Het is echter niet louter goud wat er blinkt. Niet elke studie leent zich voor het studeren in het buitenland of Engels als voertaal. Het verengelsen van de studie brengt namelijk gevaren met zich mee. Doordat docenten of studenten de taal niet voldoende machtig zijn kan informatieverlies opspelen. In een artikel van de NRC van 7 maart 2009[iii] noemden een aantal docenten de nadelen. Voor veel docenten is het Engels niet hun moedertaal met als gevolg dat colleges minder aantrekkelijk worden. In hetzelfde  artikel zegt een hoogleraar economie: “je denkt: in de economie is de voertaal al Engels, dat is gemakkelijk. Dat ís tot op zekere hoogte ook zo. De basis uitleggen is ook vrij eenvoudig. En toch, als ik een smeuïge anekdote in mijn hoofd krijg, gooi ik die er in het Nederlands zo uit. Maar in het Engels denk ik al gauw … laat maar, anders weet ik misschien halverwege niet hoe ik verder moet.” Dit probleem is te verhelpen door de docenten op regelmatige basis hun taalvaardigheid te toetsen. Docenten die de toets niet voldoende halen, zullen zich moeten  bijspijkeren. Deze toetsen en cursussen worden gedeeltelijk facultair en gedeeltelijk algemeen opgezet. De basis dient immers voor iedereen hetzelfde te zijn: zo worden kwaliteitsverschillen tussen faculteiten voorkomen. Facultair kan de test gericht worden op de taalvaardigheid die van belang is voor specifieke vakgebieden.

Stages en studies

Een ander, minstens net zo belangrijk aspect van internationalisering is het aanbieden van buitenlandse stages en studies aan RUG-studenten en het faciliteren van studieplekken aan de RUG voor buitenlandse studenten. Dit gebeurt veelvuldig met het sluiten van uitwisselingscontracten en partnerships met buitenlandse universiteiten.  Voor die eerste groep is van belang dat de onderwijskwaliteit ook tijdens hun buitenlandse studie is gegarandeerd. Te vaak zijn luilekkerlandverhalen te horen over studeren in het buitenland. Niet overal zijn de opleidingen van een even hoog niveau als hier. De RUG zal daarom vooral partnerships aan moeten gaan met universiteiten die goed gewaardeerd zijn op internationale ranglijsten. Bovendien kunnen sommige studenten meer punten halen dan de dertig die ze op de buitenlandse universiteit halen. Dit zijn bijvoorbeeld studenten met een tweede studie of studenten die nog een achterstand in te halen hebben. Zo  levert studeren in het buitenland onnodige studievertraging op. Het moet mogelijk zijn voor studenten om tijdens hun verblijf in het buitenland colleges te blijven volgen en zelfs tentamens te maken. Zeker in een tijd waarin studievertraging uit den boze lijkt, is het zonde om een student op deze manier een deel van zijn tijd te laten verdoen. Sommige faculteiten bieden de hoorcolleges al digitaal aan, dus een deel van de oplossing is al voor handen. Verder kunnen bepaalde tentamens makkelijk digitaal worden afgenomen. Nu al worden sommige tentamens op de computer gemaakt. Hierover moeten natuurlijk wel duidelijke afspraken zijn gemaakt met de andere universiteit met betrekking tot het toezicht.

Thuis in Groningen

De andere kant van dit verhaal is het faciliteren van studieplekken voor buitenlandse studenten. Hierbij is het van belang dat de student snel zijn weg kan vinden binnen de RUG en Groningen. Dat hiervoor sinds vorig jaar gratis Nederlands les wordt gegeven, is een goede stap. Zo biedt de ESN zijn internationale leden al een mentorsysteem. Met ondersteuning van de universiteit zou dit RUG breed aangeboden kunnen worden. Uiteraard in goed overleg met ESN. Ook het Housing Office moet beter gepromoot worden. Zo weten slechts weinig Nederlandse studenten dat ze hun kamer tijdelijk kunnen aanbieden via deze instelling. Een goede kamer is van belang voor een internationale student; hij moet zich ergens thuis kunnen voelen. Een international die zich prettig voelt in Groningen zal hogere cijfers halen en actiever zijn in het studentenleven. Zo is een goede begeleiding niet alleen prettig voor de student, maar zal dit ook gunstig uitpakken voor de RUG en kunnen de streefcijfers gehaald worden.

Deze column is geschreven door Wybrand van der Meulen, 2e jaars student Rechtsgeleerdheid en kandidaat voor de Universiteitsraad van Lijst Calimero.